Regenton

DIY – regenton tegen gevel (met plantenbak)

Wil je regenwater recupereren voor gevelplanten en groen in de straat?

Om het groen in geveltuinen, plantenbakken op het voetpad, boomspiegels en eventueel parklets in leven te houden, is extra regenwatercapaciteit meer dan welkom.
Je kan regentonnen op het trottoir plaatsen aan gevels die regenafvoer aan de straatkant hebben.

De regels en richtlijnen (in Antwerpen) over geveltuinen maken duidelijk hoe groot je regenton mag zijn. Is je gevel breder dan 2,1 meter dan kan je een regenton met bekisting plaatsen van 60 centimeter diep.

Benodigdheden

Materiaal	Kost (2018)	Opmerking
regenton	320 liter > 100 euro 650 liter > 270 euro	Hoe meer groter de ton hoe beter, maar max. 52 cm diep zodat je na de inkleding nog binnen de 60 cm blijft.
vulautomaat (soms inbegrepen in de regenton)	20 euro	Eenvoudig systeem dat water uit de regenpijp tapt. Eens de ton vol is, stopt het vanzelf en stroomt het water verder in de regenpijp.
kraantje	van 3 tot 15 euro	Plastiek kan, maar metaal is sterker (ook verkrijgbaar: buitenkraan met slotje).
planken, latten	105 euro	Voor onze bak van B87 x D59 x H130 waren 5 planken (2,5 m lang) en 5 latten (2,1 m lang en 5 cm dik) net genoeg.
worteldoek	2 euro	We gebruikten een stuk van 120 x 150 cm.
potgrond	10 euro	20 liter, liefst verrijkt met hydrokorrels of lavakorrels voor een goede structuur.
vaste planten	17 euro	4 stuks, deels groenblijvend, hangend, deels omhoog groeiend.
schroeven en muurpluggen	3 euro	70 mm
gerecupereerde tegels of bakstenen	0 euro	We gebruikten 4 bakstenen.
gerecupereerde waterbestendige plaat	0 euro	Ongeveer 80 x 50 cm als basis voor de regenton.
gerecupereerde spanband	0 euro	Ongeveer 250 cm om de ton te verankeren aan de muur.
gerecupereerde tuinslang	O euro	Ongeveer 20 cm om onder het kraantje te hangen.
metalen klemring	1 euro	Om slang van de vulautomaat te fixeren.
scharnier, oog, haak	5 euro	Om het kastje voor het kraantje te bevestigen.

Materiaal

Boor om latten aan elkaar te schroeven: let erop om bij spaanschroeven het PZ2-type schroefbit (kopje boormachine) te gebruiken. Volg de aanduiding op het etiket van de doos met schroeven
Houtzaag: om de planken op maat te zagen
Figuurzaag: om bij het zagen de structuur van de gevel te volgen + om de gaten voor het kraantje en de watertoevoer te maken
Waterpas, winkelhaak

Kosten

Regenton 320 liter: 100 euro ton + 70 euro planken + toebehoren, potgrond, plantjes ==> 200 euro
Regenton 650 liter: 270 euro ton + 100 euro planken + toebehoren ==> 400 euro

Instructies

Stap 1: voorbereiding
Opgelet: Vooraleer je ton en vulautomaat aankoopt, check je de regenbuis die van de dakgoot komt.

Is het een ronde of vierkante buis?
Wat is de diameter (ronde buis) of wat is de breedte en diepte (vierkante buis)?
Is de buis gemakkelijk los te maken (via de ring)? Op welke hoogte?
Is er gemakkelijk een stuk uit te zagen? Een pvc-buis werkt stukken gemakkelijker dan een buis in zink of koper.
Kies je voor een vulautomaat waarbij je simpelweg via een geboord gat de vulautomaat inschuift?
Wil je een filter bij de vulautomaat omdat je veel ‘vuil’ verwacht, bijvoorbeeld bij regenwater van platte daken?
Is de buis flexibel genoeg om ze een beetje scheef te houden om de vulautomaat ertussen te schuiven?

Wanneer het niet lukt om de regenpijp los te maken om de vulautomaat ertussen te zetten, zaag dan een stuk uit de regenpijp. In dat geval heb je – na het verwijderen van het stuk buis – een schuifmof of een flexibel stuk pvc-buis nodig om aan beide kanten over de afvoerleiding te schuiven.

Stap 2: het plateau
Plaats je ton op een plateau: dit is nodig om de hoogte van het kraantje juist te krijgen (er moet een gieter onder kunnen) en om met de hoogte van het plateau te kunnen spelen om de vulautomaat op de geschikte plaats in te voegen in de regenpijp. Niet op elke hoogte is er aftapmogelijkheid: op een bochtstuk van de pijp is het bijvoorbeeld niet mogelijk de vulautomaat te installeren.

Kies voor een plateau in waterbestendig materiaal. Wij gebruikten een voet in baksteen of snelbouw, met daarop een plaat in betonplex. OSB (vezelplaat) kan ook.

Perforeer de plaat hier en daar voor ventilatie. De ton rust volledig op dit plateau. Zet ze waterpas of laat ze een klein beetje hellen naar de gevel. Plaats ze zo dicht mogelijk tegen de gevel.

Schroef balkjes stevig vast aan drie zijkanten (niet de kant tegen de gevel) van het plateau. Hier vijs je later de eerste laag van de houten bekisting aan vast.

Stap 3: de vulautomaat
Zet de ton op het plateau. Plaats de overloop van de vulautomaat waterpas ter hoogte van de ingang van de ton aan de regenpijp. Er is een beetje speling mogelijk: de overloop moet in elk geval qua hoogte tussen de ingang van de ton en de maximale vulhoogte van de ton komen. Indien lager dan zal er minder water opgevangen worden, indien hoger dan zal er water uit de ton overlopen.

Vraag advies bij de keuze van de vulautomaat.

Kijk onder andere naar de vorm en de grootte van de regenpijp.

We maakten een instructiefilmpje over het aansluiten van de ton.

Stap 4: de slang
Sluit de slang op de ton aan. Gebruik aan de kant van de ton een klemring of spanbandje om te voorkomen dat de slang loskomt van de ton. Straks – na de bekleding – is deze kant niet meer vlot bereikbaar. Aan de regenpijp hoeft dit niet want daar is de fixing zichtbaar en gemakkelijk bereikbaar.

Stap 5: de ton
Veranker de ton in de muur. Wij kozen hiervoor spanband. Breng die rond de ton aan (hoe hoger, hoe stabieler) en schroef de band vast in de muur.

Stap 6: de bekisting
Zet de ton in een houten bekisting met tand- en groefplanken; die zijn monteerbaar en deze opbouw neemt het minst plaats in aan de binnenkant. De achterkant van de ton (kant van de gevel) hoeft geen bekleding.

Zorg ervoor dat je de eerste laag van de U-vormige bekasting (drie zijden) mooi waterpas fixeert en dat de planken de grond niet raken zodat verrotting voorkomen wordt: dit is het meest tijdsintensieve deel van de opbouw.

Opgelet: Hoe deze eerste drie planken waterpas maken? Wij schroefden balkjes in het grondplateau en bevestigden de eerste drie planken hierop.

De frontale planken moeten zo dicht mogelijk tegen de ton komen om ruimte te geven aan het kraantje. Met de zijpanelen heb je meer speling.

Extra info: Twee manieren van opbouw:

De gevel verspringt, heeft verschillende dieptes. Je dient laag per laag op te bouwen: zo is het mogelijk perfect rekening te houden met onregelmatigheden in de gevel en de planken daaraan aan te passen. In het voorpaneel hebben de latten vaste afmetingen, de latten in het zijpaneel variëren telkens. Die dien je dus op maat te zagen met een figuurzaag.
Vlakke gevel. Je kunt de panelen in één keer klaarmaken, met voorgezaagde latjes (ook tand en groef): eventueel met een profiel.

Maak uitsparingen (met de figuurzaag) ter hoogte van het kraantje en de buis van de vulautomaat. Maak de uitsparingen groot genoeg. Het kraantje moet bij het openen en sluiten naar links of rechts kunnen bewegen. Bovendien zet hout uit bij warme dagen en zet het zich in de loop van de tijd.

Tips bij de opbouw:
Schroef het voorpaneel vast in de kopse kanten van de zijpanelen.
Maak het frontpaneel volledig zichtbaar: de twee zijkanten zitten achter je frontpaneel, de kopse kanten van de zijpanelen zijn dus niet zichtbaar.
Zorg dat het frontpaneel zo dicht mogelijk tegen de regenton aansluit omdat het kraantje anders te diep zit.
Bij het schroeven: zorg dat de schroeven in de helft van de dikte van de kopse plank zitten.

Stap 7: bevestigen van de bekisting
Schroef de houten constructie in de muur.
Bij de grote ton (650 liter) – zonder bloembak – veranker je de laatste (of voorlaatste) tand- en groefplanken via twee kleine balkjes of met metalen hoekijzers in de gevel.

Wij verankerden de kleine ton (320 liter) via een extra plantenbak aan de gevel:

plantenbak van twee extra planken hoog
bevestig de planken aan elkaar met een verticaal balkje in de hoeken
bodemplaat: laat een paar spleten tussen de planken of perforeer de bodem
laat ruimte tussen de bodem en het bovenste deel van de ton
zorg voor twee handvaten zodat je de bloembak later kunt manipuleren
niet worteldoek in de bak
veranker de bak door de achterste plank van de plantenbak met een schroef in de muur

Stap 8: het kraantje
Indien plastic: de schroefdraad van het kraantje inwikkelen met teflon (is rubberachtige draad) om de dichting tussen kraantje en ton te verzekeren
Maak een ‘vogelhokje’ ter bescherming: met scharnier aan de bovenkant, oog aan de voorkant en haakje erboven in de bekisting (om het vogelhokje tijdens het tappen vast te maken), en met uitsparing voor het slangetje
Een stukje tuinslang aan het kraantje maakt het gemakkelijker om een emmer of gieter vullen. Eventueel extra verstevigen met colsonbandje.

We hingen een ‘infobord‘ aan elke regenton. Ze vertelt over het wat, hoe en waarom.